Erna: moeder en dochter

Daar stonden ze dan in de opstelling: vier generaties vrouwen. Vier moeders en, tegelijkertijd,  vier dochters. De mannen waren er ook bij. Zij het in de marge. Het was vooral een vrouwenzaak. Moeders die er niet konden zijn. Dochters die dan het werk van moeder gingen doen. Op vele vlakken. En op hun beurt als moeder te horen kregen: “je was er niet voor mij. Ik heb het allemaal alleen moeten doen”.
En dit dan ook, zoals Erna, op een schitterende wijze deden en doen. Competent, intelligent met een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Gewoon buitengewoon. Zelfstandig en onafhankelijk en als kind van mei ’68, met grote idealen. Voor een betere wereld. Erna is een tijd in loopbaanbegeleiding. Zij heeft jaren met enthousiasme gewerkt. Ze is niets uit de weg gegaan. Zij betekende veel voor de medewerkers, de organisatie en de regio.
Maar de laatste jaren scheelt er iets. Na de directeurswissel kan ze haar plaats niet goed meer vinden. In het geheel niet. Zeker in relatie met de nieuwe directeur niet. De leidende gedachten van de eens zo veerkrachtige organisatie, zijn ver te zoeken vandaag. Zij doet nog veel voor haar collega’s. Dat houdt haar wat overeind. Te veel eigenlijk. Zij trekt nog een aantal projecten. Zonder haar zouden ze immers…

Maar de energie is weg, de zin is weg, liefde is weg.

“Lieve dochter, zei haar moeder tot Erna, het is zo moeilijk om in deze familie een dochter te zijn”. Dat zei een moeder die ook een dochter was geweest. In de opstelling zagen we dat ook zij voor haar moeder – en voor haar vader – had gezorgd. En dit, ook nu in de opstelling, nog steeds deed. En er kwam ook veel woede naar boven, bij de dochters.  Tot de grootmoeder, moeder van moeder tussenkwam en zei: “Lieve Erna, dank dat je mijn werk overnam. Ik weet dat je het uit liefde deed. Maar lieve Erna, dat is mijn werk. Dat is niet aan jou. Want jij bent het kind, en zij is jouw moeder, en ik ben haar moeder. En als er aan jouw moeder moet gegeven worden, als zij iets nodig heeft, dan is dat aan mij om dat te doen. Een moeders geeft aan haar dochter en de dochters neemt  van haar moeder.” De woede verminderde.

Langzaam werd Erna kleiner. En langzaam, stapje na stapje, kon ze dichter bij moeder komen.  En toen ze dicht genoeg was kon ze zich omdraaien en op moeder leunen. En moeder leunde op grootmoeder en grootmoeder op haar moeder. Vier dochters die op hun moeder leunden. Eindelijk…  Voor Erna was het een vreemde ervaring om achterover te leunen. Zij kon zich moeilijk overgeven. Zij heeft nog veel tijd nodig.

Neem de beelden goed in je op, zei Jonas. En zo eindigde de opstelling.

Meestal krijgt degene die een opstelling vroeg, ook nog huiswerk mee. Het is Johan die dit geeft. Erna kreeg heel moeilijk huiswerk mee: niet meer het werk van iemand anders doen. Thuis voor de echtgenoot en de grote kinderen, op het werk voor de directeur, de collega’s van de eigen organisatie en de collega’s van het netwerk. Vele momenten dus om innerlijk te zeggen: “dit is niet aan mij”.

Opstellingen hebben tijd nodig. Een patroon van vier generaties moeders en dochters zit in elke cel van het lijf. En het zijn de beelden uit de opstelling die het patroon losweken. Het proces vindt dan zelf zijn weg. “Lieve Erna, neem de tijd die je nodig hebt”. En nog een beetje meer. Want geven is voor jou makkelijker dan nemen.

Zaterdag 24 maart werken we opnieuw. Als je erbij wil zijn, jezelf toelaat om verrast te worden door de beelden van het verbindende veld, stuur ons een mailtje.